ژاپن انتظار داشت با میزبانی المپیک 2020 هم تحسین جهانیان را برانگیزد و هم از نظر اقتصادی سود عظیمی ببرد، اما اکنون محاسباتش اشتباه از آب درآمد!
وقتی که گروه «تویوتا» گفت، هیچ تبلیغی را در مسابقات المپیک توکیو نخواهد داشت، این موضوع بلندتر از هر تبلیغ تلویزیونی، روحیه تیره‌وتار کشور میزبان المپیک را نشان داد. «تویوتا» با ارزش‌ترین و ثروتمندترین شرکت ژاپن و یکی از حامیان مالی بین‌المللی رقابت‌های المپیک است. این برند برای مخاطبان آمریکایی میلیون‌ها دلار را صرف تبلیغات در«سوپربول» با حضور حلقه‌های المپیک کرد، اما در ژاپن داشتن هرگونه ارتباطی با این بازی‌ها آنقدر حساسیت برانگیز بود که این ابرسازنده خودرو نتوانست تبلیغی انجام دهد. المپیک یک سال دیرتر از موعد اولیه و به دلیل شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان انجام شد. پیش‌بینی‌ها و انتظارات برای رخ دادن یک توفان مثبت اقتصادی تا حدود زیادی بر باد رفت زیرا استادیوم‌ها و میادین مسابقه‌ای که بیش از 7میلیارد دلار هزینه ساخت یا نوسازی آن‌ها شده بود، پس از ممنوعیت حضور تماشاگران خالی ماند.
ژاپن می‌خواست بازی‌های المپیک توکیو نشان دهد این کشور با وجود کاهش جمعیت و اقتصادی که چین آن را تحت‌الشعاع قرار داده، هنوز یک قدرت جهانی است. این بازی‌ها همچنین قرار بود نشان دهد چگونه ژاپن از یک سونامی ویرانگر در سال 2011 بازگشته و بهبود یافته است. در عوض بازی‌های المپیک رهبران این رویداد را برای حفظ شغل خود تحت فشار قرار داد!
«یوشیده سوگا» نخست‌وزیر ژاپن اطمینان داد با وجود اقدامات گسترده‌ای که برای دور نگه داشتن مردم از این رویداد انجام گرفت و از شیوع کرونا جلوگیری شد، کشور از مخاطبان عظیم جهانی تلویزیون بهره‌مند شد.
ورزشکاران ژاپنی با نمایش‌های مدال‌آور هنوز ممکن است روحیه مردم کشورشان را تغییر داده باشند، اما روزهای قبل از آغاز این بازی‌ها،این رویداد تحت تاثیر کرونا قرارداشت. حداقل 26نفر از ورزشکارانی که برای بازی‌ها به ژاپن سفر کرده بودند و ده‌ها نفر دیگر که با المپیک ارتباط داشتند، تست کرونای خودشان را مثبت دیدند و بسیاری از بازیکنان تیم فوتبال مردان آفریقای جنوبی پس از مثبت شدن تست 2نفر از اعضای تیم‌شان، به قرنطینه رفتند. برگزارکنندگان المپیک بر پخش تلویزیونی بازی‌ها اصرار داشتند. به هر حال تعداد کمی از ژاپنی‌ها رقابت‌ها را تماشا کردند.
ژاپن راه طولانی‌ای را از نزدیک به یک دهه پیش در تلاش برای میزبانی بازی‌های المپیک تابستانی آغاز کرد. در بازی‌های 2012لندن که به عنوان یک موفقیت گسترده مورد استقبال قرار گرفت، ژاپن بهترین نتایج خود در بازی‌های تابستانی را با 38مدال کسب کرد. نخست وزیر وقت «شینزو آبه» گفت، میزبانی المپیک روحیه کشور را پس از سونامی 2011 که منجر به کشته شدن تقریبا 20هزار نفر شد، بالا خواهد برد و برگزارکنندگان محلی پیش‌بینی کردند سیل بازدیدکنندگان از ژاپن برای حضور در این بازی‌ها، تقریبا 2میلیارد دلار برای غذا، حمل‌ونقل، هتل‌ها و خرید کالا به اقتصاد ژاپن تزریق می‌کند. ژاپنی‌ها معتقد بودند این نمایش جذاب 17روزه به دیگران انگیزه برای بازدید از «دیار آفتاب تابان» را می‌دهد و میلیاردها دلار دیگر به همراه دارد.تا سال 2019 ساخت بیش‌تر مکان‌ها و استادیوم‌ها برای المپیک از برنامه جلوتر یا زودتر از موعد به پایان رسیده بود و تقاضای بلیط، زیاد به نظر می‌رسید. به غیر از گرمای تابستان توکیو، نگرانی‌های زیادی در مورد آمادگی میزبان وجود داشت که سال‌های گذشته دیگر شهرهای میزبان المپیک را هم تهدید کرده بود .کمیته بین‌المللی المپیک، توکیو را به عنوان بهترین شهر میزبان تاریخ المپیک آماده دانست. بنرهای بازی‌ها در سطح شهر بالا می‌رفتند و حامیان مالی برنامه‌های بازاریابی را تهیه می‌کردند تا از احساس خوبی که وجود داشت، استفاده کنند.
وقتی ورق برگشت
در ماه مارس 2020، ژاپن و کمیته بین‌المللی المپیک تصمیم گرفتند تا بازی‌ها را به مدت یک سال به تعویق بیندازند؛ تصمیمی که نشان می‌داد شیوع کرونا تا تابستان 2021 مهار خواهد شد، اما این اتفاق نیفتاد. در هفته‌های قبل از آغاز بازی‌ها شیوع نوع دلتای ویروس کرونا باعث شد تعداد مبتلایان در سراسر جهان از جمله در توکیو (جایی که اخیرا بیش از هزار مورد جدید ابتلا در روز تشخیص داده شده است) افزایش یابد. فقط 22درصد از جمعیت کل ژاپن واکسینه شده‌اند. تقریبا در بین تمام گروه‌های درگیر در این بازی‌ها، از ورزشکاران گرفته تا مربیان و مقامات کمیته بین‌المللی المپیک و همچنین پیمانکاران و خبرنگاران و غیره، موارد ابتلا به کرونا گزارش شده است. در دهکده المپیک که ورزشکاران فقط پس از یک سری آزمایشات قبل و بعد از ورود به ژاپن می‌توانند وارد آن شوند، اولین موارد آلودگی ظاهر شد. تعداد افرادی که برای بازی‌های المپیک از خارج از ژاپن به این کشور می‌رفتند، حدود دوسوم کاهش یافت. با وجود این، حضور بیش از 50هزار ورزشکار، مقام مسئول و گزارشگر برای بازی‌ها در توکیو جمع شدند و این بزرگ‌ترین گردهمایی بین‌المللی از زمان شیوع کرونا در جهان نام گرفت. سازمان‌دهندگان این رقابت‌ها می‌گفتند ده‌ها قانون محدود کننده تعامل، از شیوع گسترده‌تر جلوگیری می‌کند. میهمانان المپیکی از مردم محلی جدا نگه داشته شدند و در صورت تخطی از قوانین، در معرض اخراج قرار می‌گرفتند. نظرسنجی انجام شده بین 9تا11جولای نشان داد که تقریبا دوسوم ژاپنی‌ها متقاعد نشدند بازی‌های المپیک باید برگزار شود. فقط حدود یک سوم از مردم ژاپن از نخست وزیر کشورشان پشتیبانی کردند .در اواخر ماه می، دیک پوند، عضو کمیته بین‌المللی المپیک گفت، فقط پایان دنیا می‌تواند جلوی برگزاری بازی‌ها را بگیرد و اضافه کرد: حتی اگرشهردار توکیو بخواهد هم المپیک لغو نمی‌شود!
توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک از زمان ورود به ژاپن در اوایل ماه جاری، توسط گروه کوچک اما موثری از معترضان ضد المپیک مورد اعتراض قرار گرفت. استادیوم‌های خالی به استثنای چند رویداد خارج از توکیو، ورزشکاران ژاپنی را از تشویق هواداران خودی هم محروم کرد؛ عاملی که معمولا به کشور میزبان کمک می‌کند تا تعداد مدال‌های خود را افزایش دهد. برگزارکنندگان برای ایجاد حس حضور تماشاگران از صدای ضبط شده از بازی‌های گذشته استفاده کردند. برخی مقامات و حامیان مالی المپیک و مقامات دولتی اجازه داشتند تا در بازی‌های بدون تماشاگر حضور داشته باشند. این افراد نقش‌های اساسی مانند اهدای مدال، نظارت بر ورزش‌ها و مشاهده عملیات برای بازی‌های المپیک آینده ایفا کردند. چنین سیاستی باعث نارضایتی بسیاری از مردم که از قبل مقامات المپیک را متهم به سود بردن از این بازی‌ها کرده بودند، شد. هیچ یک از مدیران «تویوتا» در مراسم افتتاحیه شرکت نکردند. تقریبا مانند هر المپیک دیگری، بودجه بازی‌های توکیو از پیش‌بینی‌های اولیه بسیار بیش‌تر شد. بودجه رسمی 15.4میلیارد دلار بود، اما حسابرس‌های دولت ژاپن گفتند کل هزینه‌ها به بیش از 20میلیارد دلار رسید؛ تقریبا سه‌برابر پیش‌بینی اولیه که حدود 7.4میلیارد دلار برآورد می‌شد! حامیان مالی ژاپنی بیش از 3میلیارد دلار کمک کردند که بیش‌ترین مبلغ اهدا شده توسط شرکت‌های کشور میزبان برای هر المپیکی است. به طور حتم حتی بدترین برآورد ضررهای ناشی از بازی‌ها هم کم‌تر از یک درصد از اندازه اقتصاد ژاپن است. تاکاهیده کیوچی، اقتصاددان موسسه تحقیقاتی« نومورا» گفت: هنوز احتمال بازدهی بالقوه وجود دارد چون ممکن است افرادی که در خارج از کشور بازی‌های توکیو را تماشا کردند، پس از پایان بیماری کرونا تصمیم به دیدار از ژاپن بگیرند. بزرگ‌ترین خطر اقتصادی همان خطر از دست دادن سلامتی بود که بسیاری از ژاپنی‌ها را به مخالفت با این بازی‌ها سوق داد.
منبع: Reuters
