در دورانی که کرونا، جان اقتصاد دنیا را گرفته، خرده‌فروشی به‌عنوان یکی از صنعت‌های مهم و تاثیرگذار در مولفه‌های اقتصادی، نقش مهمی در رقم‌خوردن آمارهای اقتصادی دنیا دارد و صعود و سقوطش در بازارهای مختلف دنیا، نقشی کلیدی در نوسانات اقتصادی ایفا می‌کند.
در آمریکا به‌عنوان یکی از پایگاه‌های خرده‌فروشی نوین، اتفاقات رخ‌داده در این صنعت خرده‌فروشی، بسیار پررنگ و تاثیرگذار گزارش شده است. تعداد کارمندانی که در ماه گذشته در مراکز خرید آمریکا استخدام شدند، بسیار کمتر از پیش‌بینی‌ها بوده است؛ هرچند دولت «بسته محرکه اقتصادی» بزرگی به مبلغ هزار و 400دلار برای اکثر آمریکایی ارسال کرد که قاعدتا باید باعث افزایش تقاضا و تولید و در نتیجه اشتغال بیشتر شود.
براساس آمار اداره کار آمریکا در ماه آوریل، فقط 266هزار شغل جدید ایجاد شد و نرخ بیکاری ۶.۱درصد بود. براساس این گزارش، افزایش قابل‌توجه استخدام در بخش رستوران‌داری و تفریحات با کاهش استخدام در بخش ارسال محموله و حمل‌ونقل و خرده‌فروشی خنثی شده است. در مجموع در این ماه ۹.۸میلیون نفر بیکار بودند. تعداد بیکاران در ماه فوریه سال گذشته و پیش از شیوع کرونا فقط ۵.۷میلیون نفر و از جمله پایین‌ترین نرخ بیکاری در آمریکا بوده است .در ماه مارس امسال، کنگره آمریکا بسته محرک اقتصادی را به مبلغ ۱.۹هزار میلیارد دلار تصویب کرد. در ماه دسامبر سال گذشته هم کنگره لایحه بسته حمایتی را به مبلغ 900میلیارد دلار تصویب کرده بود. جدیدترین آمار اشتغال به مراتب کمتر از حد انتظار اقتصاددانان بود. آنها پیش‌بینی کرده بودند که این بسته محرک، باعث ایجاد ۲میلیون شغل خواهد شد. در این صورت، افزایش اشتغال در ماه آوریل از 770هزار شغل ایجاد شده در ماه مارس فراتر می‌رفت و نشانه آغاز بهبود اقتصادی آمریکا می‌شد.
نگرانی در صنعت خرده‌فروشی آمریکا
ریچارد فلین، مدیرعامل شعبه موسسه «چارلز شواب» در بریتانیا گفته است که تعداد مشاغل ایجادشده کاملا ناامیدکننده و حاکی از احتیاط سرمایه‌گذاران است. این موضوع نگرانی در مورد تحرک در بازار کار و خرده‌فروشی ایالات متحده را افزایش می‌دهد و پیش‌بینی درباره افزایش فعالیت اقتصادی و فرصت‌های شغلی در پی برنامه واکسیناسیون در آمریکا را با تردید روبه‌رو می‌کند. او گفته است: «با این وجود از لحاظ معیارهای اقتصادی مانند آمار تولید ناخالص داخلی، فعالیت خرده‌فروشی و رشد اشتغال، نشانه‌های رونق مشهود بوده است.» فلین افزوده است: شاید هنوز اثر کامل بسته اقتصادی قابل‌مشاهده نیست زیرا نرخ بیکاری یکی از بارزترین شاخص‌های اقتصادی است.
با وجود نشانه‌های اقتصادی ضعیف‌تر از حد انتظار، این ارقام در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که سراسر آمریکا در شرایط قرنطینه و توقف فعالیت اقتصادی بود، کاملا بهتر است. مایک بل، استراتژیست بازار جهانی در موسسه جی پی مورگان معتقد است درحالی‌که بازار کار به بهبود وضعیت خود ادامه می‌دهد، گزارشها هشدار می‌دهد ممکن است روند بهبود اشتغال به همان سرعتی نباشد که بسیاری انتظار داشتند. در بخش‌های رستوران‌داری، پذیرایی و تفریحات شاهد رشد مداوم اشتغال بوده‌ایم اما این دستاوردها تا حدودی با کاهش اشتغال در بخش خدمات تجاری و حمل‌ونقل و انبارداری، تولید و خرده‌فروشی خنثی شد. این بخش‌ها با کاهش اشتغال دست به گریبان بودند.
وضعیت راکد خرده‌فروشی‌ها
این گزارش دلسردکننده در حالی منتشر شده است که روند ابتلای به ویروس کرونا کاهش یافته و کسب‌وکارها به تدریج فعالیت خود را از سر گرفته‌اند. البته جای تعجب نیست که بخش عمده همین تعداد شغل در بخش‌های رستوران‌داری و تفریحات ایجاد شده که تا پیش از این تعطیل بودند اما بخش‌های دیگر مانند خرده‌فروشی با وجود بازگشایی مراکز خرید، راکد مانده است.
برخی از اقتصاددانان نسبت به توقع بهبودی لازم اقتصادی هشدار داده بودند. البته یک گزارش ناامیدکننده در مورد میزان اشتغال به معنی آن نیست که اقتصاد آمریکا دچار مشکل شده است اما این شواهد نشان می‌دهد که بازگشت اقتصاد آمریکا به شرایط بهتر، ممکن است به مراتب طولانی‌تر باشد. یان شپردسون، اقتصاددان ارشد موسسه تحقیقات اقتصادی پانتئون، معتقد است که به احتمال زیاد کاهش سرعت ایجاد شغل، نتیجه کمبود تقاضا برای کارگر نبوده است. او می‌افزاید: «نظرخواهی‌ها حاکی از آن است که تقاضا برای نیروی کار بسیار زیاد است اما کارفرمایان در جذب نیروی کار با دشواری مواجه هستند.»
به گفته او برخی معتقدند که تصمیم دولت در افزودن هفته‌ای ۳۰۰دلار به حقوق و مزایای بیکاری در لایحه کمک اقتصادی ماه مارس، عرضه نیروی کار را کاهش داده است. برخی از ایالت‌ها با این استدلال موافق هستند و ایالت‌های کارولینای جنوبی و مونتانا گفته‌اند که پرداخت مزایای بیکاری تصویب شده توسط دولت فدرال را متوقف خواهند کرد. آنها نگران هستند که پرداخت حقوق بیکاری بیشتر ممکن است مردم را ترغیب کند در خانه بمانند و به دنبال کار نروند. ایالت مونتانا به جای افزایش حقوق بیکاری به کسانی که به شغل خود بازگردند، هزار و 200دلار پاداش می‌دهد.
همه چیز برخلاف پیش‌بینی‌ها
این در حالی است که ارقام منتشرشده توسط وزارت کار آمریکا نشان می‌دهد که با وجود بهبود اقتصاد این کشور و پیش‌بینی‌های صعودی، رشد اشتغال در ماه آوریل نسبت به یک ماه قبل کند شده است. براساس گزارش این وزارتخانه، ماه گذشته 266هزار نفر به لیست حقوق و دستمزد اضافه شدند؛ درحالی‌که نرخ بیکاری افزایش یافت و به 6.1درصد رسید. این رقم بسیار پایین‌تر از پیش‌بینی تحلیلگران است چرا که اقتصاددانان نظرسنجی‌شده توسط رویترز پیش‌بینی کرده بودند که 978هزار شغل اضافه شود. یک نظرسنجی بلومبرگ نیز پیش‌بینی کرده بود که استخدام‌ها در ماه آوریل یک میلیون افزایش داشته باشد. علاوه بر این، ارقام مربوط به ماه مارس برای رشد اشتغال در ایالات متحده با بازنگری رو به پایین روبه‌رو شد. ارقام جدید نشان می‌دهد کارفرمایان آمریکایی به جای رقم تخمین‌زده شده 916هزار نفر، 770هزار نفر را استخدام کرده‌اند. البته اخبار بد منعکس شده در این گزارش، تاثیری در بازار سهام آمریکا نداشت. براساس این گزارش، شاخص میانگین صنعتی داو جونز 0.4درصد، شاخص بورس «اس اند پی 500» 0.7درصد و شاخص «نزدک مرکب» بیش از یک درصد در معاملات اخیر بورس آمریکا افزایش یافتند. با وضعیت موجود، خرده‌فروشی به‌عنوان یک عامل و شاخصه مهم رشد اقتصادی، نقش مهمی در آینده اقتصادی آمریکا و سایر کشورهای دنیا ایفا می‌کند.
منبع: Bloomberg.com
