بازار خردهفروشی اروپا و جهان در سالهای اخیر با تحولات چشمگیری مواجه شده است؛ دو روند برجسته در این حوزه عبارتند از: رشد بازار دستدوم و توسعه پلتفرمهای اجاره لباس. هر دو این جریانها نشاندهنده تغییر نگرش مصرفکنندگان به سمت خرید هوشمندانه، کاهش هزینهها، تجربه متفاوت از خرید و توجه بیشتر به محیطزیست و پایداری است. نسلهای جوان، بهویژه نسل Z و Millennials، نقش محوری در این تغییر رفتار ایفا میکنند و تمایل دارند تجربه مد و استایل شخصی خود را بدون خرید دائمی و هزینههای بالا دنبال کنند.
بازار دستدوم در اروپا طی سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و پیشبینی میشود ارزش آن تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۸۶ میلیارد یورو برسد. این رشد نشاندهنده تغییر نگرش مصرفکنندگان اروپایی به سمت خرید محصولات پایدار، مقرونبهصرفه و دوستدار محیطزیست است و تأکید میکند که مصرفکنندگان امروزی به دنبال تجربهای متفاوت از خرید سنتی هستند. دسترسی آسان به این بازار از طریق پلتفرمها و اپلیکیشنهای آنلاین، تجربه خرید را سریع، امن و قابلاعتماد کرده و امکان خرید گسترده کالاهای مختلف از جمله پوشاک، لوازم الکترونیکی، مبلمان و لوازم منزل را برای مصرفکنندگان فراهم کرده است. رشد این بازار بهویژه در بخش پوشاک و لوازم مُد و فشن برجسته است، زیرا مصرفکنندگان به دنبال تجربه مد و استایل شخصی با هزینه کمتر و اثرات محیطی پایینتر هستند. برندهای بزرگ نیز بخشی از محصولات خود را بهصورت دستدوم، بازسازیشده یا قابلتعمیر ارائه میکنند تا علاوه بر افزایش فروش، تصویر برند خود را از نظر پایداری و مسئولیت اجتماعی ارتقا دهند.

همزمان، بازار اجاره لباس به یکی از شاخههای مهم اقتصاد اشتراکی و مد پایدار تبدیل شده است. پلتفرمها و اپلیکیشنهای متعددی در این حوزه فعالیت میکنند که تجربه اجاره لباس را برای مشتریان بهینه میکنند؛ از جمله Endless با مجموعههای متنوع برای اجاره کوتاهمدت و بلندمدت، Best Kent Sharea با تمرکز بر لباسهای برند و طراحان مشهور اروپایی، Designer 24 برای اجاره لباسهای لوکس مناسب مراسم خاص، Sizters App برای اشتراکگذاری لباس میان دوستان، Rent Your Wardrobe برای اجاره لباسهای شخصی کاربران و Clouset / Your Closet برای مدیریت کمد و اجاره آنلاین لباسها. این سرویسها با ارائه تجربهای امن و سریع، شامل تحویل درب منزل و اجاره آنلاین، فرایند استفاده از لباسهای لوکس و باکیفیت را ساده و جذاب کردهاند.

دلایل رشد و چشمانداز آینده بازار
چند عامل اصلی موجب شده است که بازار اجاره لباس و دستدوم بهسرعت گسترش یابد. اول، نسلهای جوان و مدآگاه به دنبال تجربه مد و استایل شخصی هستند، اما خرید دائمی لباسهای گرانقیمت برای آنها جذابیت کمتری دارد. دوم، تمرکز بر پایداری و محیطزیست باعث شده است که مصرفکنندگان بهجای خرید مکرر، استفاده بهینه و اشتراک لباسها را ترجیح دهند و ضایعات و مصرف منابع کاهش یابد. سوم، اقتصاد اشتراکی و دیجیتال امکان اجاره سریع و امن لباس و خرید دستدوم را فراهم کرده است و اجاره لباس برای رویدادها و مناسبتهای کوتاهمدت نیز بهصرفه و عملی است و محبوبیت این مدل مصرفی را افزایش داده است.
با ادامه رشد این بازار و افزایش سرمایهگذاری در پلتفرمهای اجاره لباس و فروش دستدوم، انتظار میرود ارزش این بخشها در اروپا تا سالهای ۲۰۲۸ و ۲۰۳۰ چندین برابر شود و بخش مهمی از بازار خردهفروشی مد پایدار را به خود اختصاص دهد. برندهای لوکس و طراحان مطرح، بهجای تمرکز صرف بر فروش، خدمات اجاره و اشتراک لباس را به استراتژیهای خود اضافه میکنند تا تجربه مشتری را غنیتر کرده و حضور خود در بازارهای نوظهور و پایدار را تقویت کنند.

این روند نهتنها فرصتهای اقتصادی جدیدی برای خردهفروشان و استارتاپهای فعال در حوزه فروش دستدوم و اجاره لباس ایجاد کرده، بلکه موجب تغییر ساختار بازار خردهفروشی اروپا و جهان و افزایش رقابت بر سر ارائه محصولات پایدار و تجربه خرید نوآورانه شده است. بازار دستدوم و اجاره لباس به یک بخش جداییناپذیر از صنعت مد و خردهفروشی تبدیل شده و رشد آن نشاندهنده تحولی پایدار و بلندمدت در رفتار مصرفکننده، مدلهای کسبوکار و چشمانداز اقتصادی است و انتظار میرود در سالهای آینده بخش بیشتری از بازار خردهفروشی را تحتتأثیر قرار دهد، بهویژه در حوزه مد، لوازمخانگی و کالاهای الکترونیکی.


