سرگذشت جذاب برندی که از قدرت یک ورزشکار متولد شد

در دنیا، ورزشکاران اندکی حتی پس از ورود موفق به عرصه ساخت برند‌های شخصی در تداوم راهشان به کامیابی رسیدند؛ اما ماجرای Michael jordan، اسطوره بسکتبال دنیا با بقیه فرق دارد. او نه‌تنها برندش را با موفقیت ثبت کرد؛ بلکه با استفاده از شهرتش و استفاده درست از بازاریابی گروهی و شخصی، روزبه‌روز بر رونق کفش‌های ورزشی ساخت برند خودش افزود. 

او با همکاری NIKE، برند «jordan» را ساخت و کفش‌های ورزشی را به یک پدیده فرهنگی و امپراتوری ۷ میلیارد دلاری تبدیل کرد. این برند فراتر از ورزش، وارد مُد، سبک زندگی و فرهنگ عامه شد و همچنان یکی از ستون‌های NIKE و الهام‌بخش نسل‌های جدید است. 

اگرچه برند «jordan» به‌صورت فنی بخشی از NIKE است، اما ستون فقراتش کسی نیست جز Michael jordan. او در سال ۱۹۶۳ متولد و در سال ۱۹۸۴ توسط تیم بسکتبال Chicago bulls انتخاب شد. تقریباً بلافاصله، ترکیب خارق‌العاده استعداد ورزشی و کاریزما، او را به جذاب‌ترین چهره NBA تبدیل کرد. 
در سال ۱۹۸۴ با قرارداد ۵ساله با NIKE به ارزش ۵۰۰,۰۰۰ دلار در سال، تاریخ‌ساز شد و خط تولید کفش امضادار خود را دریافت کرد. NIKE در آوریل ۱۹۸۵،
air jordan 1 را در معرض دید عموم قرار داد. 
این کفش با رنگ قرمز و سیاه خود قوانین یکنواخت لیگ را زیر پا گذاشت و به دلیل نقض قانون «۵۱ درصد سفید» NBA ممنوع شد. NIKE از این جنجال بهره‌برداری و ادعا کرد جریمه را می‌پردازد و این برندسازی از جنجال، کفش را یک‌شبه به افسانه تبدیل کرد. 
 JORDAN فراتر از یک چهره نمادین باقی‌مانده است. او همچنان ۵ درصد از درآمد‌های برند را به‌عنوان حق امتیاز دریافت می‌کند و چنین ماجرایی، او را به یکی از پردرآمدترین ورزشکاران تاریخ، حتی دهه‌ها پس از بازنشستگی، تبدیل کرده است. 
air jordan1 تا آوریل ۱۹۸۵ به‌صورت عمومی عرضه نشد. این کفش در سال اول بیش از صد میلیون دلار فروش داشت که بسیار فراتر از انتظارات بود. 

air jordan2 در سال ۱۹۸۶ به عرضه عمومی رسید. این کفش که در ایتالیا ساخته شده بود، لوگوی معروف Swoosh را نداشت؛ اما جزئیات لوکسی ارائه و جایگاه ممتاز برند را تثبیت کرد. 
در سال ۱۹۸۸، طراح NIKE، مسئولیت را بر عهده گرفت و air jordan3  را طراحی کرد. محصول جدید رابطه طرفین را نجات داد و عناصر تحول‌آفرینی را معرفی کرد. 
 سازنده این اثر، طراحی air jordan3 تا 15 را ادامه داد و هویت برند را از طریق مدل‌های نمادین مانند هواپیما‌های جنگنده جنگ جهانی دوم، لباس‌های این بسکتبالیست افسانه‌ای و نمایه‌هایی از پلنگ شکل داد. 
هر سال مدل‌های جدیدی از air jordan4 تا 15 هم‌زمان با تسلط این اسطوره در زمین عرضه می‌شد و فروش به‌ویژه در طول ۳ قهرمانی NBA و افسانه «تیم رؤیایی» ۱۹۹۲ افزایش یافت. 
air jordan 11 یکی از تأثیرگذارترین کفش‌های کتانی تاریخ نام گرفت. این مدل در ماه اول میلیون‌ها فروش داشت و با فیلم Space Jam به یک نماد فرهنگ عامه تبدیل شد. تا سال ۲۰۲۴ برند به یک قدرت جهانی ۷ میلیارد دلاری، تغییر جلوه داد. 
این برند، کیفیت مناسب را با داستان‌سرایی زیبایی‌شناختی ترکیب می‌کند. نوآوری‌هایی مانند هوای قابل‌مشاهده، جذابیت را افزایش می‌دهند. 
اگرچه ماجرا ریشه در بسکتبال دارد؛ اما برند به پوشاک سبک زندگی، مُد و حتی فوتبال هم گسترش یافت. همکاری با باشگاه PSG از سال ۲۰۱۸، لوگویJUMP MAN را به طرح‌های فوتبالی آورد.  برند مشهور از بازی‌های ستارگان دبیرستانی آن هم از طریق Jordan Brand Classic حمایت می‌کند.  فروشگاه‌های مفهومی شاخص مانند Jordan World of Flight در میلان (افتتاح‌شده در ۲۰۲۲) خرده‌فروشی را با داستان‌سرایی فرهنگی و هنر محلی ترکیب می‌کنند تا تجربیات برند فراگیری بسازند. 
در سال‌های اخیر، برند جهانی مورد اشاره، مدل‌های خاص زنان مانند طرح‌های Aleali May را معرفی کرد. 
ماجرا بسیار فراتر از یک خط تولید کفش و نمایانگر طوفانی کامل از عظمت ورزشی، طراحی نوآورانه، نبوغ بازاریابی و هم‌راستایی فرهنگی است. آنچه با یک ورزشکار تازه‌کار و یک رنگ‌بندی جسورانه شکل گرفت، به برندی تبدیل شد که از ورزش فراتر رفت؛ مُد را تعریف کرد و بر فرهنگ خیابانی تأثیر گذاشت. 
با ترکیبی از قابلیت کلکسیونی، داستان‌سرایی عملکردی، کمیابی نسخه‌های محدود و همکاری‌های نمادین، برند مشهور، دهه‌ها پس از بازنشستگی سازنده‌اش، همچنان پویا و افسانه‌ای به راهش ادامه می‌دهد. 

منبع: GUARDIAN