نقش موثر معماری در رونق کسب و کارهای امروزی
با توجه به رشد روافزون علم در جنبه‌های مختلف و همین‌طور رشته‌های گوناگون شرایطی پیش آمده که گویا معماران هم باید سبک مختص به خود را داشته باشند که البته نمود این امر در افراد با تجربه بیشتر میسر می‌شود، اما آنچه در نخستین مرحله اهمیت خود را نشان می‌دهد توجه به نیاز مخاطبان یک پروژه است. در ادامه با روند کاری یک بانوی موفق در حوزه معماری مراکز خرید و هتل‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.
لطفا خودتان را برای مخاطبان ماهنامه تجارت طلایی معرفی کرده و درخصوص نوع فعالیت خود و پروژه‌هایی که طراحی و اجرای آنها را برعهده داشته‌اید، توضیح دهید؟
فریناز علی‌اصغری متولد سال1360، دانشجوی دکترای معماری هستم. در سال 1379 با همکاری برادرم آقای فریبرز علی‌اصغری شرکت فنی و مهندسی ستاوند پاژ را تاسیس کردیم و از آن زمان فعالیت خود را در عرصه معماری آغاز کردم. در این راستا تیم طراحی حرفه‌ای ایجاد کردیم و کلیه کارهای ارائه شده به صورت تیمی صورت گرفته است. ما بیش از 36 هتل و 15 مجتمع تجاری و پنج مجتمع مسکونی در شهر‌های مختلف ایران و البته در کشور‌های دیگر مثل عمان، عراق و... را در رزومه کاری خود داریم.
آیا شما از سبک خاصی در معماری پیروی می‌کنید؟ چه عاملی طراحی شما را منحصربهفرد می‌کند؟
معماری در عصر امروز ترکیبی از سبک‌های مختلف است و نمی‌توان گفت که یک سبک خاص می‌تواند پاسخگوی کلیه پتانسیل‌های یک پروژه باشد. از نظر من توجه به مخاطبان یک پروژه امری مهم در طراحی معماری استد. ما در اتاق فکر مجموعه ستاوند پاژ ایده‌ها را بررسی و داده‌های به‌دست آمده را تحلیل می‌کنیم و طرحی منحصربهفرد و متناسب با نیازهای پروژه، اقلیم، منطقه و... انتخاب می‌کنیم. من وجه تمایز طرح‌ها را نتیجه داشتن گروه طراحی خلاق و جوان می‌بینم. گروه طراحی ما همواره تلاش می‌کند به شناخت کاملی از نیازهای اجتماعی هر پروژه برسد تا از این طریق بتوانیم در جهت رفع آن نیاز‌ها گام برداریم.
در میان اساتید معمار ایرانی و خارجی چه کسانی را الگو قرار می‌دهید و کار خود را تا چه حد به آنها نزدیک می‌دانید؟
هنر حد و مرز ندارد و کسی که کار هنری انجام می‌دهد نباید خودش را محدود کند. هنر نیز مانند تکنولوژی هر روز در حال رشد کردن است. در دنیای امروز، اینترنت حد و مرز‌ها را کم کرده است و ما به راحتی می‌توانیم با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار کنیم. در عصر امروز نمی‌توان گفت که کدام اثر بهتر است. من به‌عنوان یک معمار همه کارهای اساتید داخلی و خارجی را در دوره‌های زمانی مختلف بررسی و ویژگی‌های طراحی آنها را مورد تحلیل قرار می‌دهم، چون این زمان است که نشان‌دهنده ماندگاری اثر خواهد شد. برخی از کارهای معماری هستند که با گذشت زمان از جذابیت‌شان کم شده و برعکس برخی کارهای معماری به مرور زمان مورد ستایش قرار گرفته‌اند.
از تجربیات‌تان در حوزه هتل‌سازی و همین‌طور مراکز خرید برایمان بگویید.
در سال‌های اخیر توجه به سبک‌های هتل‌سازی و مراکز خرید نشان‌دهنده موضوع مهم رقابتی بودن آنهاست. هر کسی تلاش می‌کند حرف و ایده منحصربهفرد خود را ارائه دهد که از موارد مورد نظر ما بوده است. در گذشته دید مردم به هتل فقط مکانی برای اقامت بوده است اما در سال‌های اخیر که من در این عرصه فعالیت می‌کنم این‌طور به نظر می‌رسد که امروز هتل‌ها جنبه اقامتی- تفریحی- توریستی دارند و چندکاربری شدن یک امر مهم است و در مورد مراکز تجاری هم این موضوع را می‌توانم بگویم که مجتمع‌های تجاری چندکاربری موفق‌تر هستند.
ما در ایران سبک معماری ایرانی – اسلامی را منحصربهفرد و متعلق به کشور و هویت خود داریم. چرا معماران و طراحان ایرانی به‌خصوص در سال‌های اخیر از این سبک الگوبرداری نمی‌کنند و سعی نمی‌کنند در قالب معماری ایرانی طراحی‌های به‌روزی انجام دهند؟
فرم، معنا و عملکرد سه مولفه مهم در معماری ایرانی- اسلامی هستند. بسیاری از معماران فقط ویژگی اول (فرم) را در نظر می‌گیرند و همین نوع دید به معماری ایرانی-اسلامی باعث شده است که فرم‌های قوس،گنبد و... برای مردم تکراری شود و جذب معماری ایرانی -اسلامی نشوند. البته سلسله‌مراتبی که در معماری ایرانی -اسلامی وجود دارد نیاز به سایتی متناسب با این سلسله‌مراتب‌ها دارد، همین امر باعث شده بسیاری از معماران کارهایی با معماری پوسته اسلامی طراحی کنند. حال آنکه در صورت استفاده از معنا و فلسفه معماری ایرانی -اسلامی در طراحی‌ها ما شاهد این خواهیم بود که عموم مردم درک بهتری از معماری ایرانی-اسلامی پیدا خواهند کرد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های طراحی و معماری در ایران کلیشه‌ای شدن طراحی‌ها و معماری‌ها و همین‌طور کپی‌برداری معماران از یکدیگر است. لطفا دیدگاه‌تان را در این مورد بگویید.
اکثر گروه‌های معماری شناخت مناسبی از مخاطبان خود ندارند بنابراین بعد از موفق شدن یک مجتمع تجاری، مسکونی و هتل، با تصور اینکه معماری خوبی داشته‌اند تلاش در کپی کردن آن اثر می‌کنند، بدون اینکه توجهی به هویت مکان و ویژگی‌های خاص سایت در پروژه جدید کنند. در طراحی هر پروژه باید ایده‌های متفاوت و متناسب با آن پروژه اجرا کرد.
از نظر شم مهم‌ترین ضعف مراکزخرید ایران چیست که این مراکز نمی‌توانند به اندازه مراکزخرید خارجی موفق باشند؟
قبل از اینکه طراحی مراکز خرید را آغاز کنیم باید به این موضوع توجه کنیم که آیا طرح مورد نظر در مکان درستی قرار گرفته است؟ آیا طرح متناسب با نیازهای مردم ساکن در منطقه است؟ آیا جوابگوی نیازهای مشتریان است؟ اگر بتوانیم به این سوالات درست پاسخ دهیم به نظر من یک پروژه موفق کم‌کم شکل می‌گیرد و پروژه‌ای موفق است که بتواند به نیاز قشرهای مختلف جامعه جواب دهد. به نظر من وجود برندها، طراحی خاص و ابعاد فروشگاه‌ها از پارامتر‌های تاثیرگذار در موفقیت مجتمع‌های تجاری است.
پارامترهایی که به‌عنوان یک معمار در طراحی‌هایتان به آنها توجه می‌کنید چیست؟
من به‌عنوان یک معمار همیشه سعی کرده‌ام با طراحی خود در زندگی مخاطبان پروژه‌هایم تاثیرگذار باشم. در عین حال که با شیوه‌های نوین و امروزی معماری کار می‌کنم، تلاش می‌کنم حس معماری ایرانی و مفاهیم معنایی معماری را در طراحی‌هایم ایجاد کنم که روح کارم، روح معماری ایرانی باشد و مخاطب بتواند به بهترین شکل ممکن با فضا ارتباط برقرار کند.
نقش معماری در رونق کسب و کارهای امروزی را چگونه تحلیل می‌کنید؟
معماری نقش مهمی در رونق گرفتن کسب و کارهای امروزی دارد. یک طراح با توانایی‌هایی که دارد به‌راحتی می‌تواند جذب مخاطب کند و محصولات یک فروشگاه را بهتر نمایش دهد. همین مساله (شناخت مخاطب) که توسط معمار انجام می‌شود باعث بالا رفتن کیفیت یک فضا می‌شود که در نتیجه آن رونق گرفتن کسب و کار را داریم.
استفاده از دانش روز دنیا و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین در امر ساخت در ایران به چه زیرساخت‌هایی نیاز دارد؟
نیاز گسترده و روز‌افزون جامعه به ساختمان، ضرورت استفاده از سیستم‌های ساختمانی نوین و مصالح جدید را به‌منظور افزایش سرعت ساخت، سبک‌سازی و.. بیش از پیش در سال‌های اخیر مطرح ساخته است. معماری امروز نیازمند دانش و ابزارهای روز اجرایی است. با استفاده از تکنولوژی می‌توان به راحتی از هزینه‌های مضاعف جلوگیری کرد، به طور مثال دوباره‌کاری‌های اجرایی ساختمان و تداخل سازه و تاسیسات را با نرم‌افزارهای جدید می‌توان پیش‌بینی و مشخص کرد. سطح علمی و تخصصی جامعه مهندسی کشور و آشنایی با سیستم‌های نوین و مصالح جدید باید بالا برود. مساله مهم در استفاده از دانش روز و مصالح نوین این است که بخش زیادی از هزینه مصرف شده برای پروژه بازمی‌گردد.
پتانسیل معماران ایرانی جهت حضور در عرصه‌های بین‌المللی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
معماران ایرانی در همین لحظه که ما با هم حرف می‌زنیم در گوشه و کنار دنیا در حال فعالیت در عرصه معماری هستند. ما معماران قوی و خوش‌ذوقی داریم و امید است که بیشتر و بهتر خود را در عرصه‌های بین‌المللی نشان دهند. معماران ایرانی با توجه به علاقه و دانش هنرهای تجسمی که در دوران‌های مختلف گذشته داشته‌اند می‌توانند با به‌روزکردن و خلاقیت‌های فردی در جوامع بین‌المللی حضور پیدا کنند.
با توجه به اینکه شما در چهارمن کارگاه آموزشی ما در ردیف 20 بانوی برتر بوده و مورد تقدیر قرار گرفتید، به‌عنوان سوال پایانی بفرمایید که نقش زنان را چقدر در پیشرفت صنایع کشور خصوصا حوزه خرده‌فروشی، مراکز خرید و معماری موثر می‌دانید؟
در طول تاریخ همیشه زنان در کنار مردان برای بقا تلاش کرده‌اند چه در دوران پارینه‌سنگی، چه در دوران باستان و... ولی در آن زمان که اسطوره‌ها شکل گرفت و زئوس خدای خدایان شد، زنان در رده دوم قرار گرفتند. امروز هم زنان در کنار مردان کار و فعالیت می‌کنند. در مراکز خرید و خرده‌فروشی توجه به روحیات قشر بانوان خیلی مهم است زیرا بیشتر از مراکز خرید استفاده می‌کنند. بنابراین لازم است که شرایط آسایش و راحتی برای این افراد فراهم باشد. به‌عنوان مثال من در طراحی مراکز تجاری پیشنهادی در زمینه ایجاد یک فضا برای شست و شوی ظروف که جدا از قسمت سرویس باشد عنوان کردم و خیلی مورد استقبال قرار گرفت و در خیلی از پروژه‌ها انجام شد. در این رابطه کتابی را با عنوان «طراحی و دکوراسیون مجتمع‌های تجاری و واحد‌های فروشگاهی» چاپ کرده‌ام که بتواند گامی موثر در طراحی معماری و ارتباط طراحان با مخاطبان باشد.
