در روزگاری که شهرهای ما با سرعتی بی‌امان در حال دگرگونی‌اند و نشانه‌های هویت بومی در لایه‌های عمیق زندگی شهری محو می‌شوند، برخی چهره‌ها با نگاهی خلاقانه و دغدغه‌مند تلاش می‌کنند روح فرهنگ و اصالت را بار دیگر در کالبد شهر بد‌مند. در گفت‌وگویی با نگین‌السادات گطمیری، مدیرعامل شرکت «پیام خاص» طراح و مجری پروژه‌هایی همچون گذرهای گردشگری «سی‌تیر» و «آب‌وآتش» از ایده شکل‌گیری گرند بازار و همچنین چالش‌ها و چشم‌اندازهای این مسیر، پرسش‌هایی مطرح کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید و درباره سوابق تحصیلی و حرفه‌ای خود در حوزه کسب‌وکار و پروژه‌های مشابه توضیح دهید.
نگین‌السادات گطمیری هستم، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد طراحی صنعتی، دکتری پژوهش هنر و DBA از دانشگاه تهران، ایده‌پرداز و مجری پروژه‌های شهری و گردشگری در ایران و مدیرعامل شرکت خصوصی پیام خاص همچنین با تمرکز بر احیای فضاهای عمومی، توسعه گردشگری خلاق سعی داشتم نقش موثری در ایجاد هویت‌های جدید در شهر را داشته باشم.
از سری پروژه‌های مطرحی که در زمینه گردشگری شهری انجام داده‌ام، می‌توان از گذر گردشگری «سی‌تیر» که متاسفانه به‌دلیل سوءمدیریت منحل شد و گذر گردشگری «آب‌وآتش» که قرارداد آن به پایان رسیده و کانسپتی جدید در فضای آن قرار است احداث شود.
ایده شکل‌گیری گراند بازار چطور و با چه هدفی شکل گرفت؟
همواره دغدغه شرکت پیام خاص ایجاد یک بازار هدف ایرانی با تکیه‌بر گاسترونومی ایرانی بوده که عطرها و طعم‌هایی که ازیادرفته‌اند و شاید عموم مردم شناخت کافی از آن را نداشته باشند در یک مرکزیت واحد گردهم آورد.
گراند بازار تلفیقی از فرهنگ، غذا و سوغات ایرانی است؛ این ترکیب را چطور تحلیل کردید و در طراحی و اجرای این پروژه، چه نیازهایی از بازار یا مصرف‌کنندگان را شناسایی کرده بودید؟
ایده گرند بازار از یک تحمیل عمیق از روح ایرانی و نیازهای گمشده جامعه شکل گرفت. من مشاهده کردم فرهنگ ایرانی همیشه با چهار عنصر گره‌خورده است؛ آیین‌ها، سنت‌ها، خوراک‌های متنوع و هنرهای دستی.
این عناصر هویت ما را می‌سازند؛ اما در فضای شهری امروز اغلب این عناصر یا ازهم‌گسیخته‌اند یا در سطح مناسبی ارائه نمی‌شود یا به‌طورکلی به‌دلیل عدم خودباوری به تکیه کردن به فرهنگ خودمان در عموم، جای خود را به عناصر و فرهنگ‌های غربی داده‌اند. به‌طوری‌که شما ملاحظه می‌کنید یک فودکورت در یک مجتمع تجاری معمولا تنها یک رستوران ایرانی دارد و مابقی غذای‌فوری‌ها و خوراک‌های بین‌المللی است.
طراحی فضاها بر پایه معماری احساس‌گرا انجام شده؛ در عمل چه معیارهایی در خلق تجربه بازدیدکننده در نظر گرفتید؟
اولین حس، ایجاد حس تعلق و آشنایی به‌طرزی که مردم در داستان یک‌شهر غرق شوند، پس‌ازآن پخش رایحه نان، ادویه و خوراک‌های سنتی آنها را به خاطرات کودکی، سفرها یا اصالتشان خواهد برد، به‌صورتی‌که برای دقایقی از زندگی شهری خاکستری‌رنگ در تهران دور شوند.
درمجموع سعی شده عطرها و طعم‌ها و رنگ‌های آشنا را مانند یک گنجینه حفظ کرده و باعث خلق یک تجربه فرهنگی، خوراکی یکپارچه گردد، نه صرفا یک فضای تجاری زیبا.
در مدل کسب‌وکار گراند بازار، چه ارزش افزوده‌ای برای فروشندگان و بازدیدکنندگان ایجاد شده است؟
شرکت پیام خاص با تکیه‌بر اصول کارآفرینی از افراد هنرمند و علاقه‌مند از استان‌های مختلف دعوت به عمل‌آورده و سعی بر توانمندسازی ایشان، برندسازی و خلق داستانی مشترک می‌کند.
نمونه بارز آن واحد کلانه، با ارائه نان اصیل کردستانی با قدمت سه‌هزار ساله که به‌عنوان اولین غذای فوری جهان معرفی‌شده شاید در حوزه تجارت نام غریبی داشته باشد اما مجموعه ما قصد دارد امثال این پتانسیل‌ها را پس از شناسایی، برندسازی و توانمندسازی کند.
برای جذب بازدیدکنندگان داخلی و توریست‌های خارجی چه استراتژی‌هایی طراحی شده است؟
در بطن تولد گرند بازار، تمرکز بر اصالت و روایت فرهنگی وجود دارد که از اصول اولیه جذب گردشگری است؛ اما استفاده از طراحی‌های منحصربه‌فرد هریک از بخش‌های گرند بازار که معرف بخشی از سرزمین‌مان است و تکیه‌بر مناسبت‌های ملی مانند نوروز یا شب یلدا به‌عنوان فرصت‌هایی برای جذب مخاطب و تثبیت آن در اذهان است.
در روند طراحی و راه‌اندازی پروژه، بزرگ‌ترین چالش‌ها چه بودند و چطور بر آنها غلبه کردید؟
پروژه فوق برای اولین‌بار در یک مجتمع تجاری اتفاق می‌افتد و همواره هر پروژه نوظهوری چالش‌ها و موانع زیادی رو به همراه دارد.
انتخاب نیایش مال برای این پروژه بر چه مبنایی صورت گرفت و چه ویژگی‌هایی در این موقعیت جغرافیایی یا امکاناتش برای شما اهمیت داشت؟
نیایش‌مال در یکی از بزرگراه‌های اصلی غرب تهران واقع‌شده که دارای تراکم جمعیت بالایی است و معماری جذاب و منحصربه‌فردی هم از نمای بیرونی و هم در طبقه منفی یک دارد که از جذابیت‌های این مجتمع تجاری جهت انجام پروژه گرند بازار به شمار می‌رفت.
آیا برنامه‌ای برای توسعه پروژه در مقیاس‌های دیگر یا در شهرهای مختلف ایران هم دارید؟
بله صددرصد، اکنون درحال طراحی پردیس گردشگری اقوام ایرانی در اراضی عباس‌آباد هستیم که اولین مجتمع تخصصی فرهنگی گردشگری روباز در حوزه گاسترونومی ایرانی دست‌سازه‌های ایرانی و فضاهای تجربه‌محور در حوزه غذا و فرهنگ و هنر خواهد بود که قطعا یک پروژه وسیع در سطح ملی است که می‌تواند در حوزه گردشگری داخلی و بین‌المللی نمونه منحصربه‌فردی باشد.
اگر بخواهید گراند بازار را در چند جمله به مخاطبان معرفی کنید، چه می‌گویید؟
گرند بازار، اولین بازار سوغات و خوراک ایرانی در مجتمع تجاری است که محوریت اصلی آن گردشگری خوراک یا گاسترونومی است که به‌عنوان یک پدیده اجتماعی تاثیرگذار در شناخت و معرفی خوراک، آداب‌ورسوم و فرهنگ کشورمان خواهد بود. ما در گراند بازار با استفاده از عناصر المان‌های معماری و گردشگری شهر به‌همراه عطرها و طعم‌ها تداعی حضور آن منطقه را ایجاد می‌کنیم.
از نظر شما ایجاد فضاهای مفهومی مثل گراند بازار چه تاثیری بر افزایش پاخور و جذب مخاطب در مراکز خرید خواهد داشت؟
مسلما فضاهای نوظهور و جدید که ارتباط خوبی با احساسات و عواطف مخاطب برقرار می‌کنند می‌توانند مقصد خرید و بازدید ایجاد کنند. به طرزی که مخاطب برای بازدید از آن بخش به‌خصوص از هر نقطه از شهر به آن مرکز خرید مراجعه کنند.
به نظر شما در آینده چه نوآوری‌های دیگری می‌تواند در ترکیب مفاهیم فرهنگی، گردشگری و خرید به کار گرفته شود تا تجربه متفاوت‌تری برای بازدیدکنندگان ایجاد کند؟
در آینده می‌توان با ایجاد فضاهای تجربه محور و طراحی و ساخت پروژه‌های فاخر در حوزه گردشگری هم گامی مثبت در عرصه فرهنگ و هنر برداریم و هم باعث ایجاد تجربه‌های متفاوت برای مخاطبان خواهیم بود.
